Laboratorium Badań w Zakresie Chorób Cywilizacyjnych

Katedra Medycyny Rodzinnej

Wydział Lekarski

O NAS

Laboratorium Badań w Zakresie Chorób Cywilizacyjnych powstało w ramach Programu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” jako laboratorium core facility przy Katedrze Medycyny Rodzinnej. Jednostka prowadzi badania w zakresie chorób cywilizacyjnych prowadzone pod kierownictwem Zespołu Katedry.

W skład zespołu badawczego wchodzą:

• prof. dr hab. n. med. Janusz Siebert
• dr n. med. Piotr Gutknecht
• dr n. med. Bartosz Trzeciak
• lek. Milena Dybowska
• lek. Rafał Czaja.

ZAKRES DZIAŁALNOŚCI

1. Opieka koordynowana w Podstawowej Opiece Zdrowotnej. Zaplecze badawcze – Laboratorium Badań w Zakresie Chorób Cywilizacyjnych

Zakres:

• Diagnostyka i leczenie stanów przedcukrzycowych albo cukrzycy,
• diagnostyka i leczenie nadczynności tarczycy, diagnostyka i leczenie niedoczynności tarczycy oraz diagnostyka guzków pojedynczych i mnogich tarczycy,
• diagnostyka i leczenie przewlekłej choroby nerek,
• pulmonologia – min. POChP, astma,
• kardiologia – migotanie przedsionków, niewydolność serca, stabilna choroba wieńcowa.

2. Zastosowanie analizatora wielofunkcyjnego do diagnostyki i monitorowania terapii pacjentów z objawami zaburzeń układu ruchu w przebiegu schorzeń neurologicznych, po urazach lub leczeniu inwazyjnym oraz w badaniach medycyny pracy.

Współpraca w ramach kierunku Inżynieria Mechaniczno-Medyczna z Politechniką Gdańską, Instytut Mechaniki i Konstrukcji Maszyn kierownik dr hab. Wiktoria Wojnicz – profesor. Katedra i Klinika Rehabilitacji GUMed i UCK – kierownik – profesor dr hab. med. Dominika Szalewska.

Doświadczenie w dziedzinie: wykonano egzoszkielet do wspomagania ruchów kończyny górnej u osób z dystrofią mięśniową Duchenna. Uzyskano patent P.439272 (PG, GUMed, IRPARK Sp. z o.o.). Prace wykonano w ramach projektu E-Pionier (WG-POPC.03.03.00-00-0008/16-00).

3. Badania czynników ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych w oparciu o metody telemetryczne z zastosowaniem min. algorytmów SCORE i SCORE 2, programu Choroby Układu Krążenia, Programu Moje Zdrowie – programy dotyczące przede wszystkim chorób układu krążenia.

Współpraca: Regionalne Centrum Medycyny Cyfrowej, Centrum Medycyny Rodzinnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, praktyki lekarzy POZ, poradnia medycyny pracy.

Wprowadzenie opieki koordynowanej w POZ obliguje nas do tworzenia narzędzi diagnostycznych i edukacyjnych. Opracowaną razem z dr hab. inż. Szymonem Grymkiem z Politechniki Gdańskiej, internetową wersję programów SCORE 2 wbudowano do systemu informatycznego Centrum Medycyny Rodzinnej GUMed.

W Polsce skala problemu obejmuje ponad 25 tysięcy lekarzy POZ oraz specjalistów ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. W celu odciążenia personelu medycznego istotne jest przesunięcie oceny diagnostyki przesiewowej do populacji korzystającej z Internetu.

Propozycja:

Internetowa platforma integracji danych i współpracy medycznych zespołów badawczych dla określenia profilu epidemiologicznego populacji polskiej w aspekcie prawdopodobieństwa wystąpienia zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych.

Zakres tematyczny obejmuje wykorzystanie danych uzyskanych przez internautów lub lekarzy w celu:

1. oceny ryzyka zgonu sercowo-naczyniowego

• w populacji internautów
• wśród pacjentów lekarzy POZ i specjalistycznej opieki ambulatoryjnej.

2. utworzenia automatycznej analizy zaleceń

• w celu eliminacji czynników ryzyka
• kontroli lekarskiej

3. automatycznego rozkładu czynników oraz wartości wyliczonego ryzyka na mapie Polski

4. monitorowania skuteczności leczenia przez lekarzy POZ i specjalistów innych dziedzin.

Doświadczenie Ośrodka i stan badań

Zespół Katedry Medycyny Rodzinnej prowadzi badania w ww. zakresie od 2004 roku. Efektem są publikacje naukowe i rozprawa doktorska. Wdrożono system do praktyki lekarskiej.

Zamiana algorytmu SCORE na SCORE 2 wymaga przebudowy programu w oparciu o nowe wskaźniki. Potencjalne korzyści są istotne w szczególności po wprowadzeniu opieki koordynowanej POZ.

• Ocena ryzyka zgonu lub wystąpienia ryzyka incydentu sercowo-naczyniowego prowadzona w obserwowanej populacji umożliwiła wypracowanie algorytmów diagnostycznych. Jednym z najbardziej popularnych był algorytm o akronimie SCORE. Na jego podstawie, w Zakładzie Medycyny Rodzinnej Katedry Medycyny Rodzinnej oraz Międzyuczelnianym Centrum Kardiologii GUMed oraz Politechnice Gdańskiej, zbudowano aplikację internetową www.ryzyko.gumed.edu.pl. Program oparto na algorytmie oceny ryzyka zgonu w okresie dziesięcioletnim udostępnionym w EHJ (2003) 24,987-1003.

• Badania prowadzono od 2004 do 2022 roku. Grupę badaną stanowili internauci, którzy rozwiązali algorytm. W analizie uwzględniono płeć, wiek, poziom cholesterolu całkowitego, wysokość skurczowego ciśnienia tętniczego oraz obecność palenia tytoniu. Ponadto do celów epidemiologicznych występowanie cukrzycy i choroby wieńcowej. Wskaźnik ryzyka wyliczano automatycznie. Dane naniesiono na mapę Polski.

Wyniki uzyskane z programu realizowanego w oparciu o algorytm SCORE w latach 2004 – 2022. przedstawiono w pięciu publikacjach.

4. Substancje biologicznie czynne w wydychanym powietrzu osób z różnymi jednostkami chorobowymi

Projekt ma na celu ustalenie, czy kondensaty wydychanego powietrza zawierają wiarygodne biomarkery, który umożliwiłyby w łatwy sposób ocenę skuteczności terapii. W tym celu kondensaty zostaną poddane profilowaniu metabolomicznemu, a otrzymane wyniki zostaną poddane analizie statystycznej.

Doświadczenie Ośrodka:

Wykonaliśmy badania osób z otyłością olbrzymią przed i po leczeniu bariatrycznym.

Obecnie kondensaty wydychanego powietrza badamy w Klinice Pneumonologii UCK pod kątem biomarkerów u pacjentów z samoistnym idiopatycznym włóknieniem płuc w ramach programu ABM „Ocena wpływu preparatu mezenchymalnych komórek macierzystych galarety Whartona (WJMSCs) w leczeniu zwłókniających śródmiąższowych chorób płuc”, akronim: MSC-FIBRO.

Współpraca – Katedra i Zakład Immunologii Medycznej, kierownik profesor dr hab. med. Piotr Trzonkowski, Katedra i Zakład Chemii Farmaceutycznej, kierownik profesor dr hab. Tomasz Bączek.

We współpracy z Politechniką Gdańską wykonano urządzenie badawcze i uzyskano patent europejski.

5. Nieinwazyjne badania hemodynamiczne u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, niewydolnością serca, przewlekłą chorobą nerek z zastosowaniem kardiografii impedancyjnej, tonometrii aplanacyjnej, 24-godzinnego pomiaru ciśnienia tętniczego.

Doświadczenie Ośrodka obejmuje wieloletnie stosowanie kardiografii impedancyjnej i tonometrii apelacyjnej do badań układu krążenia w wielu jednostkach chorobowych. Efektem prowadzonych badań było stworzenie systemu ambulatoryjnego monitorowania chorych z niewydolnością serca razem z Wojskowym Instytutem Medycznym w Warszawie (w ramach programu NCIBR STRATEGMED 3, ID 305274 o akronimie AMULET – „Nowy model opieki medycznej z wykorzystaniem nowoczesnych metod nieinwazyjnej oceny klinicznej i telemedycyny u chorych z niewydolnością serca”).

KONTAKT

Laboratorium Badań w Zakresie Chorób Cywilizacyjnych
Katedra Medycyny Rodzinnej
Gdański Uniwersytet Medyczny

ul. Dębinki 2
80-211 Gdańsk

Mail kmr@gumed.edu.pl
Tel. 58 349 15 75

fot. archiwum prywatne