Centrum Sercowo-Naczyniowe Kardiologii Inwazyjnej

O NAS

CLEVERHEART University Interventional Core Laboratories będzie unikatowym w skali europejskiej ośrodkiem prowadzącym badania nad optymalizacją oraz opracowywaniem nowoczesnych terapii w kardiologii inwazyjnej, którego obszary działalności obejmują:

- pełen zakres rewaskularyzacji tętnic wieńcowych z wykorzystaniem najnowocześniejszych technik obrazowania wewnątrznaczyniowego,

- przezskórną diagnostykę i leczenie strukturalnych chorób serca, w tym niewydolności serca,

- ocenę czynnościową zmian w naczyniach wieńcowych oraz w obrębie mikrokrążenia.

Ośrodek powstanie na bazie wieloletnich doświadczeń zespołu pracującego w ramach I Katedry i Kliniki Kardiologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, wieloprofilowego szpitala klinicznego zapewniającego kompleksową specjalistyczną opiekę interdyscyplinarną. Dodatkowo, dzięki bliskiej współpracy z Centrum Medycyny Translacyjnej (CMT), dziedzinowego wsparcia teoretyczno-naukowego, wykorzystania sztucznej inteligencji w automatycznej interpretacji obrazowania wewnątrznaczyniowego oraz możliwości korelacji nowatorskich strategii interwencyjnych i metod metabolomicznych, powstałby unikatowy ośrodek terapii indywidualnej pacjentów z chorobami sercowo-naczyniowymi. Szczegółowa ocena anatomii oraz fizjologii krążenia wieńcowego pozwoli na wypracowanie zarówno optymalnej strategii leczenia interwencyjnego, jak i farmakologicznego. Centrum będzie ściśle współpracować z nowopowstającym Centrum Analiz Biostatystycznych i Bioinformatycznych.

Infrastruktura przeznaczona do utworzenia ośrodka, przy stosunkowo niewielkich dodatkowych nakładach finansowych zapewni dostęp do diagnostyki oraz terapii chorób sercowo-naczyniowych na najwyższym światowym poziomie. W ramach realizacji planowana jest adaptacja pomieszczeń (650 m kw., Blok Operacyjny Kchir/Chir Nacz/Torakochir) w celu:

- utworzenia hybrydowej sali zabiegowej umożliwiającej fuzję obrazowania rentgenowskiego i tomograficznego oraz metod oceny strukturalnej i czynnościowej,

- modernizacji pomieszczeń dla pacjentów uczestniczących w badaniach, mających zapewnić najwyższą jakość opieki okołozabiegowej,

- utworzenia profesjonalnej bazy dla badaczy, pozwalającej na prowadzenie prac naukowych, uczestniczenia w spotkaniach projektowych, prowadzeniu administracji oraz planowaniu i analizie wykonywanych zabiegów.

Zainstalowana zostanie także infrastruktura pozwalająca na całodobowy monitoring hemodynamiczny pacjentów w trakcie i po zabiegach oraz archiwizację danych okołozabiegowych. Stworzona zostanie możliwość transmisji z sali zabiegowej, umożliwiająca szkolenie badaczy. Infrastrukturalnie baza zostanie częściowo wsparta przez Centrum Wsparcia Badań Klinicznych (CWBK). CLEVERHEART Interventional Core Laboratories będzie działać w ramach IDUB, w obszarze Priorytetowych Obszarów Badawczych (POB2).

Planowany zakup wyposażenia dodatkowego hybrydowej sali zabiegowej zawiera:

- innowacyjny zintegrowany system obrazowania wewnątrznaczyniowego z zastosowaniem optycznej tomografii koherentnej (ang. optical coherence tomography, OCT) i pomiaru cząstkowej rezerwy przepływu wieńcowego po podaniu adenozyny (ang. fractional flow reserve, FFR) Optis I oraz

- system zintegrowanej oceny czynnościowej zmian w tętnicach wieńcowych i mikrokrążenia wieńcowego CoroFlow,

- oprogramowanie umożliwiające ocenę istotności zwężenia w oparciu o obraz trójwymiarowej ilościowej angiografii wieńcowej, iv) system kamer HD umożliwiający przeprowadzanie zabiegów na żywo w trakcie konferencji naukowych i szkoleniowych prowadzonych w ramach działalności CLEVERHEART Interventional Core Laboratories.

Wyżej wymieniony sprzęt istotnie zwiększy precyzję wykonywanych zabiegów poprzez możliwość zintegrowanej analizy zwężeń i oceny czynnościowej choroby wieńcowej, oceny mikrokrążenia wieńcowego oraz możliwość wizualizacji stentu w wysokiej rozdzielczości oferując współrejestrację obrazów rentgenowskiego i tomograficznego oraz obrazowania 3D w wysokiej rozdzielczości (DynaCT Micro).

Integracja komplementarnych metod obrazowania z zastosowaniem ultrasonografii wewnątrznaczyniowej (ang. intravascular ultrasound, IVUS), OCT, pomiaru FFR oraz inwazyjnej oceny mikrokrążenia umożliwi głęboką analizę morfologii blaszek miażdżycowych, istotności czynnościowej zwężeń nasierdziowych naczyń wieńcowych oraz dysfunkcji małych naczyń, niewidocznych w standardowym obrazowaniu z zastosowaniem promieniowania rentgenowskiego, tzw. koronarografii. OCT jest ponadto uznanym narzędziem do optymalizacji zabiegów przezskórnej angioplastyki wieńcowej (ang. percutaneous coronary intervention, PCI) i implantacji stentów.

System zintegrowanej oceny czynnościowej zmian w tętnicach wieńcowych i mikrokrążenia wieńcowego (Coroventis CoroFlow™, Sweden) umożliwia FFR lub w warunkach spoczynkowych (ang. instantaneous wave-free Ratio, iFR), oporu mikronaczyniowego (ang. index of microcirculatory resistance, IMR), rezerwy naczyń wieńcowych (ang. coronary flow reserve, CFR) i pojemności naczyń krwionośnych (ang. resistive reserve ratio, RRR), a także ocenę funkcji rozkurczowej mięśnia serca w oparciu o czas relaksacji i ciśnienie końcowo-rozkurczowe. Integracja danych uzyskanych dzięki tym metodom zoptymalizuje diagnostykę chorób sercowo-naczyniowych, a istotne zwiększenie precyzji terapeutycznych pozwoli nie tylko określić pacjentów wysokiego ryzyka incydentu wieńcowego poprawiając istotnie rokowanie.

Dodatkowym celem badawczym prac realizowanych we współpracy z uznanymi ekspertami w dziedzinie kardiologii inwazyjnej jest stworzenie algorytmów automatycznej detekcji zmian w naczyniach wieńcowych najwyższego ryzyka w obrazowaniu wewnątrznaczyniowym. Fuzja obrazów angiograficznych i echokardiograficznych umożliwi prowadzenie międzynarodowych badań w zakresie diagnostyki i leczenia strukturalnych chorób serca, pozwoli na stworzenie algorytmów wspomagających podejmowanie decyzji w trakcie zabiegów leczenia wad strukturalnych serca z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, umożliwi udoskonalenie strategii stratyfikacji ryzyka u pacjentów poddawanych przezskórnych interwencjom w obrębie zastawek serca tj. m.in. przezskórnej implantacji zastawki aortalnej (ang. transcatheter aortic valve implantation, TAVI) czy przezskórnego leczenia niedomykalności zastawki mitralnej z zastosowaniem systemu MitraClip.

W zakresie prac naukowo-wdrożeniowych obecnie zespół, we współpracy z firmą Polimed, bierze udział m.in. w wytworzeniu, przy pomocy wszczepianego na stałe implantu, połączenia między przedsionkami serca celem poprawy objawów niewydolności serca, tolerancji wysiłku, zmniejszenia duszności, optymalizacji jakości życia pacjentów, a tym samym redukcji konieczności hospitalizacji. Wprowadzony potencjalnie na rynek nowy wyrób medyczny – najnowocześniejszy, implant międzyprzedsionkowy z modulacją przepływu, przeznaczony jest więc do leczenia pacjentów ze zdiagnozowaną niewydolnością serca, w szczególności tych, będących w zaawansowanym stadium choroby, która uniemożliwia im normalne funkcjonowanie.

W ramach obszaru dotyczącego oceny mikrokrążenia planowane są projekty z wykorzystaniem systemu Coroventis CoroFlow™ obejmujące wieloośrodkowe, randomizowane badania, wykonane metodą podwójnie ślepej próby, kontrolowane placebo mające udowodnić wyższość nowoczesnej strategii terapeutycznej pacjentów z dławicą piersiową bez istotnej choroby wieńcowej w porównaniu z dotychczasowym leczeniem zalecanym w wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Planowane badania prowadzone będą we współpracy z uznanymi ekspertami w dziedzinie kardiologii inwazyjnej oraz w zakresie kardiologii eksperymentalnej, w tym m.in. z prof. Juan Luis Gutierrez-Chico (Hiszpania), prof. Thomasem Luescherem (Wielka Brytania), prof. Christianem Templinem (Szwajcaria), prof. Salvatore Brugaletta (Hiszpania), prof. Patrick Serruys (Wielka Brytania), dr Rienk Nieuwland (Holandia), prof. Jolanta Siller-Matula (Austria), prof. Tomasz Smoleński (Polska), prof. Shmuel Banai (Izrael), prof. Amir Lerman (USA), prof. Richard Heuser (USA), prof. Dagmara Hering (Polska), prof. Łukasz Szarpak (Warszawa).

NASZA MISJA

CLEVERHEART Interventional Core Laboratories stanie się unikatowym, kompleksowo wyposażonym centrum badawczo-rozwojowym oferując atrakcyjne miejsce pracy dla naukowców, prezentując się jako partner do realizacji projektów naukowo-wdrożeniowych dla ośrodków zagranicznych oraz firm sprzętowych planujących projektowanie, patentowanie oraz ocenę bezpieczeństwa i skuteczności nowych technologii diagnostycznych i terapeutycznych w kardiologii.

Znaczenie dla rozwoju innowacyjności i gospodarki. Potencjał ośrodka
Choroby układu krążenia odpowiadają za ponad 30% zgonów rocznie, z których jedna trzecia występuje przedwcześnie, tj. u osób poniżej 70. roku życia. Niewydolność serca jest głównym powodem ponownych i przedłużających się hospitalizacji w grupie chorych po 65 roku życia. Wyniki zaplanowanych badań mają na celu opracowanie nowych oraz poprawę i optymalizację obecnych zabiegów kardiologii interwencyjnej w zakresie leczenia nabytych i wrodzonych strukturalnych chorób serca, wpisując się w jeden z głównych celów Narodowych Programów Zdrowia, wśród których jest m.in. promocja zdrowego i aktywnego starzenia się. W 2018 roku w Polsce wykonano ~100,000 angioplastyk wieńcowych, ~1100 zabiegów TAVI i ~150 zabiegów przezskórnej naprawy niedomykalności zastawki mitralnej i trójdzielnej z użyciem systemu MitraClip. Ocenę zwężenia metodą FFR wykonano u ~10,000 pacjentów, metodą IVUS u ~3,600, a metodą OCT – u ~380 (źródło: raport Asocjacji Interwencji Sercowo-Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego).

Obecnie zespół Pracowni Kardiologii Inwazyjnej będący trzonem planowanego ośrodka CLEVERHEART Interventional Core Laboratories posiada doświadczenie zarówno w zabiegach na naczyniach wieńcowych, jak i w zabiegach strukturalnych; w ośrodku wykonywanych jest m.in. ok. 2000 zabiegów przezskórnych interwencji wieńcowych (PCI), 3500 koronarografii, 100 zabiegów TAVI, 10 zabiegów implantacji MitraClip, 40 zabiegów zamknięcia uszka lewego przedsionka rocznie. Ilość procedur wykonanych w I Klinice Kardiologii UCK stawia ośrodek w czołówce instytucji naukowo-badawczych w Polsce.

W związku z tym, iż choroby sercowo-naczyniowego generują istotne koszty ze względu na nawracające objawy, upośledzające jakość życia, wymagające regularnej opieki szpitalnej lub ambulatoryjnej, prowadząc a tym samym utraty wydajności zawodowej pacjentów. Opracowanie nowych rozwiązań w zakresie diagnostyki i kompleksowego leczenia tych pacjentów pozwoli na realne zmniejszenie przedwczesnej śmiertelności z powodu chorób sercowo-naczyniowych, umożliwienie pełnego powrotu do zdrowia, poprawy stanu zdrowia oraz poprawy jakości życia populacji polskiej przekładając się na realne oszczędności dla polskiej gospodarki, przy stosunkowo niewielkim nakładzie finansowym.

PROFIL BADAWCZY

Planowana infrastruktura badawcza wsparta doświadczeniem zespołu I Kliniki Kardiologii, Pracowni Kardiologii Inwazyjnej oraz międzynarodowemu panelowi ekspertów współpracujących do tej pory z kliniką w ramach projektów naukowych umożliwi prowadzenie komercyjnych i niekomercyjnych programów badawczych międzynarodowych i krajowych przedsiębiorstw tworzących nowe urządzenia terapeutyczne.

Potencjał naukowo-kliniczny CLEVERHEART Interventional Core Laboratories, włączając:

- infrastrukturę oferowaną do włączenia w projekt,

- zespół kardiologów pod merytoryczną opieką:

• dr. Dariusza Ciećwierza, pioniera kardiologii inwazyjnej w Polsce północnej,
• prof. Miłosza Jaguszewskiego, autora ponad 180 publikacji naukowych w dziedzinie kardiologii (IF 825, iH 25);
• prof. Marcina Gruchały, kierownika I Katedry i Kliniki Kardiologii GUMed, eksperta w dziedzinie niewydolności serca;
• prof. Łukasza Szarpaka (Warszawa, visiting professor), eksperta w dziedzinie ratownictwa medycznego i ostrych stanów w kardiologii
• prof. Marcina Fijałkowskiego, eksperta w dziedzinie obrazowania w kardiologii
• prof. Tomasza Smoleńskiego, eksperta w dziedzinie kardiologii eksperymentalnej
• prof. Paula Grundemana (Utrecht, visiting profesor), eksperta w dziedzinie kardiochirurgii eksperymentalnej,

- współpracę z CMT, strukturami największego szpitala klinicznego UCK, Politechniką Gdańską oraz firmami sprzętowymi

pozwoli uzyskać zamierzony efekt w postaci budowy czołowego ośrodka badawczo-rozwojowego w Europie, prowadzącego jednocześnie kilkanaście projektów badawczych i wdrożeniowych rocznie.

Prace w CLEVERHEART University Interventional Core Laboratories będą prowadzone w oparciu o zespół CardioResearch Group zbudowany w 2020 roku przy I Katedrze i Klinice Kardiologii. Celem zespołu jest prowadzenie prac koncepcyjnych (projekty naukowo-wdrożeniowe) oraz badań klinicznych z nastawieniem na niekomercyjne badania kliniczne.

WSPÓŁPRACA NAUKOWA

Obecnie zespół zaangażowany jest w następujące niekomercyjne badania kliniczne:

1. ADONIS-PCI (Prospektywne, randomizowane, otwarte badanie typu non-inferiority oceniające bezpieczeństwo i skuteczność podwójnej terapii przeciwzakrzepowej dabigatranem i tikagrelorem u pacjentów z ostrym zespołem wieńcowym i niezastawkowym migotaniem przedsionków poddawanych przezskórnej interwencji wieńcowej) – prof. Miłosz Jaguszewski, dr Natasza Gilis-Malinowska, lek. Tomasz Figatowski. Badanie opracowane przez zespół I Katedry i Kliniki Kardiologii GUMed, finansowane z grantu przyznanego przez Agencję Badań Medycznych (ABM);

2. ELECTRA SIRO 2 (Ocena bezpieczeństwa i efektywności dwóch przeciwpłytkowych strategii de-eskalacyjnych bazujących na tikagreloru w ostrym zespole wieńcowym: randomizowane, wieloośrodkowe, podwójnie zaślepione badanie ELECTRA RCT) – prof. Miłosz Jaguszewski, dr Agnieszka Mickiewicz, dr Marta Marcinkowska;

3. EMPATHY [badanie randomizowane, podwójnie zaślepione, kontrolowane placebo w populacji pacjentów z ostrą niewydolnością serca w celu porównania wpływu na rokowanie dwóch leków przeciwcukrzycowych z grupy inhibitorów SGLT-2 (dapagliflozyna i empagliflozyna) oraz placebo] – prof. Miłosz Jaguszewski, dr Joanna Marlęga;

4. HEMOFLOW [Ocena trafności diagnostycznej, bezpieczeństwa oraz ekonomiczna zastosowania nieinwazyjnej metody pomiaru cząstkowej rezerwy przepływu iSIL-FFR (in SILico FFR) w diagnostyce przewlekłych zespołów wieńcowych (ang. CCS – Chronic Coronary Syndromes) vs standardowa ścieżka diagnostyczna] – prof. Miłosz Jaguszewski, dr Grzegorz Żuk, lek. Tomasz Figatowski, lek. Tomasz Michalski;

5. LEIA-HF (Wieloośrodkowe, randomizowane, podwójnie zaślepione, kontrolowane placebo badanie, mające na celu ocenę skuteczności powtarzanych wlewów lewozymendanu u ambulatoryjnych pacjentów z zaawansowaną skurczową niewydolnością serca) – prof. Miłosz Jaguszewski, dr Michał Bohdan;

6. MULTISTARS AMI (Porównanie dwóch strategii leczenia: Natychmiastowe leczenie naczynia zawałowego, bezpośrednio po którym następuje leczenie innych istotnie zwężonych naczyń wieńcowych czy natychmiastowe leczenie naczynia zawałowego i leczenie innych istotnie zwężonych naczyń wieńcowych w ciągu najbliższych 3-6 tygodni u pacjentów z ostrym zawałem mięśnia sercowego) – prof. Miłosz Jaguszewski pełniący rolę głównego badacza na terytorium Polski, dr Justyna Borowiec, lek. Tomasz Figatowski, lek. Tomasz Michalski.

Planowane projekty kliniczne
Poza powyższymi, przygotowywany jest również wniosek grantowy do ABM celem uzyskania dofinansowania badania LevoTako Study (Wpływ lewozymendanu na występowania zdarzeń niepożądanych u pacjentów z niską frakcją wyrzutową lewej komory cierpiących na zespół Takotsubo: randomizowane, podwójnie zaślepione, kontrolowane placebo badanie) opracowanego przez prof. Miłosza Jaguszewskiego, dr Aleksandrę Gąsecką, dr Alicję Genc oraz dr Piotra Kasprzyka (niekomercyjne badanie kliniczne). Badanie będzie realizowane przez naukowców z naszego ośrodka Dr Radosława Nowaka, Dr Iwonę Stopczyńską oraz Prof. Marcina Fijałkowskiego.

Prace koncepcyjne i naukowo-wdrożeniowe
Obszar zainteresowań naszego zespołu obejmuje również badania przedkliniczne i poszukiwanie nowych technologii medycznych mających potencjał wejścia do rutynowej praktyki klinicznej. Jednym z takich kierunków jest projekt prowadzony przez prof. Miłosza Jaguszewskiego, lek. Tomasza Figatowskiego i lek. Tomasza Michalskiego pod nazwą CLEVERSTENT Project, w ramach którego powstaje nowy stent uwalniający lek (ang. drug-eluting stent, DES), pokryty dodatkową warstwą nanocząsteczek srebra oraz rekombinowanego tkankowego aktywatora plazminogenu (ang. recombinant tissue plasminogen activator, rt-PA). Głównym założeniem tego konceptu jest uzyskanie DES posiadającego właściwości przeciwzapalne w obrębie ściany naczynia wieńcowego, co poza hamowaniem samego zjawiska restenozy, umożliwi leczenie przyczynowe procesu prowadzącego do rozwoju zmian miażdżycowych w jej obrębie. Ponadto, poprzez miejscowe zastosowanie rt-PA uzyskamy skrócenie czasu przyjmowania terapii przeciwpłytkowej. Jest to szczególnie korzystne w przypadku pacjentów o podwyższonym ryzyku krwawienia, u których na obecny moment brakuje optymalnego rozwiązania, zapewniającego wysoki profil bezpieczeństwa i skuteczności w prewencji nawrotów zwężeń.

Innym projektem jest opracowanie nowej wersji urządzenia tworzącego stałe połączenie międzyprzedsionkowe (VarioFlow) celem poprawy objawów jak i rokowania w grupie pacjentów z zaawansowaną niewydolnością serca.

Międzynarodowa sieć współpracy naukowej
Innym ważnym projektem jest CLEVERHEART Network opracowywany przez prof. Miłosza Jaguszewskiego, prof. Łukasza Szarpaka (Warszawa), dr Aleksandrę Gąsecką (Warszawa), dr Nataszę Gilis-Malinowską i Karolinę Mosakowską (Co-Founders). Celem inicjatywy jest przyspieszenie wymiany wiedzy w obszarze chorób sercowo-naczyniowymi pomiędzy naukowcami zajmującymi się naukami podstawowymi i klinicznymi, a także pomiędzy poszczególnymi ośrodkami badawczymi. Efektem takiej współpracy będzie docelowo wypracowanie spersonalizowanego podejścia do pacjenta kardiologicznego poprzez organizację niekomercyjnych badań klinicznych oraz pracę koncepcyjną w dziedzinie chorób serca i naczyń.

Dorobek naukowy zespołu CardioResearchGroup
Od powstania w 2020 r, członkowie zespołu CardioResearchGroup intensywnie publikują w recenzowanych czasopismach naukowych włączając w to czasopisma z Q1 w tym European Heart Journal (IF: 22,673) oraz Journal of American College of Cardiology (IF: 20,589).

NASZE PUBLIKACJE

Rok 2021

1. Al-Jeabory M, Gasecka A, Wieczorek W, Mayer-Szary J, Jaguszewski MJ, Szarpak L. Efficacy and safety of tranexamic acid in pediatric trauma patients: Evidence from meta-analysis. Am J Emerg Med. 2021 Feb 8:S0735-6757(21)00115-7. doi: 10.1016/j.ajem.2021.02.009.

2. Borghi C, Domienik-Karłowicz J, Tykarski A, Widecka K, Filipiak KJ, Jaguszewski MJ, Narkiewicz K, Mancia G. Expert consensus for the diagnosis and treatment of patient with hyperuricemia and high cardiovascular risk: 2021 update. Cardiol J. 2021;28(1):1-14. doi: 10.5603/CJ.a2021.0001.

3. Borkowska MJ, Smereka J, Safiejko K, Nadolny K, Maslanka M, Filipiak KJ, Jaguszewski MJ, Szarpak L. Out-of-hospital cardiac arrest treated by emergency medical service teams during COVID-19 pandemic: A retrospective cohort study. Cardiol J. 2021;28(1):15-22. doi: 10.5603/CJ.a2020.0135.

4. Drozd A, Smereka J, Filipiak KJ, Jaguszewski M, Ładny JR, Bielski K, Nadolny K, Ruetzler K, Szarpak Ł. Intraosseous versus intravenous access while wearing personal protective equipment: a meta-analysis in the era of COVID-19.:”https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33415967/” Kardiol Pol. 2021 Jan 7. doi: 10.33963/KP.15741

5. Gasecka A, Pruc M, Kukula K, Gilis-Malinowska N, Filipiak KJ, Jaguszewski MJ, Szarpak L. Post-COVID-19 heart syndrome. Cardiol J. 2021 Mar 1. doi: 10.5603/CJ.a2021.0028.

6. Gąsecka A, Pluta K, Solarska K, Rydz B, Eyileten C, Postula M, van der Pol E, Nieuwland R, Budnik M, Kochanowski J, Jaguszewski MJ, Szarpak Ł, Mazurek T, Kapłon-Cieślicka A, Opolski G, Filipiak KJ. Plasma Concentrations of Extracellular Vesicles Are Decreased in Patients with Post-Infarct Cardiac Remodelling. Biology (Basel). 2021 Jan 30;10(2):97. doi: 10.3390/biology10020097.

7. Jaguszewski MJ, Gasecka A, Filipiak KJ, Szarpak L. Levosimendan or dobutamine in patients with low cardiac output syndrome: Results from meta-analysis. Int J Cardiol. 2021 Feb 24:S0167527300359-4. doi: 10.1016/j.ijcard.2021.02.050.

8. Jaguszewski MJ, Szarpak L, Filipiak KJ. Impact of COVID-19 pandemic on out-of-hospital cardiac arrest survival rate. Resuscitation. 2021 Feb;159:40-41. doi: 10.1016/j.resuscitation.2020.12.013.

9. Kato K, Cammann VL, Napp LC, Szawan KA, Micek J, Dreiding S, Levinson RA, Petkova V, Würdinger M, Patrascu A, Sumalinog R, Gili S, Clarenbach CF, Kohler M, Wischnewsky M, Citro R, Vecchione C, Bossone E, Neuhaus M, Franke J, Meder B, Jaguszewski M, Noutsias M, Knorr M, Heiner S, D’Ascenzo F, Dichtl W, Burgdorf C, Kherad B, Tschöpe C, Sarcon A, Shinbane J, Rajan L, Michels G, Pfister R, Cuneo A, Jacobshagen C, Karakas M, Koenig W, Pott A, Meyer P, Roffi M, Banning A, Wolfrum M, Cuculi F, Kobza R, Fischer TA, Vasankari T, Airaksinen KEJ, Budnik M, Dworakowski R, MacCarthy P, Kaiser C, Osswald S, Galiuto L, Chan C, Bridgman P, Beug D, Delmas C, Lairez O, Gilyarova E, Shilova A, Gilyarov M, El-Battrawy I, Akin I, Kozel M, Tousek P, Winchester DE, Galuszka J, Ukena C, Poglajen G, Carrilho-Ferreira P, Hauck C, Paolini C, Bilato C, Sano M, Ishibashi I, Takahara M, Himi T, Kobayashi Y, Prasad A, Rihal CS, Liu K, Schulze PC, Bianco M, Jörg L, Rickli H, Pestana G, Nguyen TH, Böhm M, Maier LS, Pinto FJ, Widimský P, Felix SB, Opolski G, Braun-Dullaeus RC, Rottbauer W, Hasenfuß G, Pieske BM, Schunkert H, Borggrefe M, Thiele H, Bauersachs J, Katus HA, Horowitz JD, Di Mario C, Münzel T, Crea F, Bax JJ, Lüscher TF, Ruschitzka F, Ghadri JR, Templin C. Prognostic impact of acute pulmonary triggers in patients with takotsubo syndrome: new insights from the International Takotsubo Registry. ESC Heart Fail. 2021 Mar 13. doi: 10.1002/ehf2.13165.

10. Kosmalska K, Rzyman M, Miękus P, Gilis-Malinowska N, Nowak R, Fijałkowski M. Usefulness of transesophageal echocardiography before cardioversion in atrial arrhythmias. Cardiol J. 2021;28(1):101-109. doi: 10.5603/CJ.a2019.0056.

Więcej

KONTAKT

• Prof. dr hab. Miłosz Jaguszewski
  I Katedra i Klinika Kardiologii
  Gdański Uniwersytet Medyczny
  tel.: 58 349 2504
  milosz.jaguszewski@gumed.edu.pl

• Karolina Mosakowska
  I Katedra i Klinika Kardiologii
  Gdański Uniwersytet Medyczny
  tel.: 58 349 2504
  mossmosakowska@gumed.edu.pl

fot. unsplash i Paweł Sudara/GUMed